ច្បាប់​ល្បើក​ថ្មី​ (៤)

	ប្រជែងវេលា	លឺស្គរឆ្លើយគ្នា	ប្រទប់ប្រទួន
	ស្រុកជិតភូមិផង	របងដោយខ្លួន	អាចារ្យអាងក្បួន
		ថាសុខសប្បាយ។
	កូនអើយអ្នកចាំ	យូរណាស់៤ឆ្នាំ	ព្រាត់ប្រាស់អន្ដរាយ
	ច្រើនស្លាប់បីនាក់	រស់ម្នាក់មេម៉ាយ	កូនឃើញតែម្ដាយ
		មិនឃើញអាពុក។
	មានកាលស្លាប់ស្រី	ស្លាប់ចោលកូនខ្ចី	ប្ដីនៅរងទុក្ខ
	យកប្រពន្ធទៀត	កំរពេញមុខ	កូននិងអាពុក
		បែកគ្នាខ្ចាត់ខ្ចាយ។
	កូនចៅស្រីៗ	បើនឹងយកប្ដី	កុំយកពោះម៉ាយ
	សូវនៅម្នាក់ឯង	បន្លែងនឹងម្ដាយ	អាណិតរូបកាយ
		ស្ដាយខ្លួនក្រមុំ។
១២៥-	ហៅប្រុសអភ័ព្វ	ប្រពន្ធដើមស្លាប់	មានកូនតូចធំ
	យកឯងជាចុង	បំរុងតែយំ	ច្រើនឈ្លោះជំនុំ
		ព្រួយចិត្ដម៉ែឪ។
	ហៅប្រុសចិត្ដពីរ	ពិបាករកស៊ី	រញាំរញ៉ូវ
	ឯងនឿយស្ទើរស្លាប់	ផ្គាប់ចិត្ដមិនត្រូវ	បីបួនរដូវ
		ខ្លួនឯងស្លាប់ទៀត។
	ចង្រៃខាងប្រុស	កូនអើយចាំចុះ	កុំយកខ្លួនបៀត
	ស្រីណាខំយក	ស្រីនោះបង់មារយាទ	ប្រុសព្រួយខ្ចប់ធាតុ
		ខ្ចប់គ្រប់ជាបី។
	យកទៀតជាបួន	គ្រោះដល់ស្លាប់ខ្លួន	មេម៉ាយខាងស្រី
	ប្រាកដមិនខុស	ប្រុសក្នុងលោកិយ	ស៊ូនៅអត់ប្ដី
		ស្លាប់រស់រូបមួយ។
	បើខ្លួនកំព្រា	រំពឹងមីងមា	រកស៊ីមិនព្រួយ
	កាន់មារយាទល្អ	មិនក្រគេជួយ	បងប្អូនកូនក្មួយ
		រត់ចូលឲ្យប្រើ។
១៣០-	ពោះម៉ាយមានបី	កុំយកធ្វើប្ដី	មិនគាប់ប្រសើរ
	អាមួយស្រីលែង	ស្រីគេគ្រាន់បើ	ពោះម៉ាយក្លាយដើរ
		អាងលែងប្រពន្ធ។
	ពោះម៉ាយទាំងអស់	កុំយកឲ្យសោះ	ហៅប្រុសទូរជន
	ទូរជាតិអប្រិយ	ស្រីកើតទុក្ខធ្ងន់	ហៅមួយជំនាន់
		ចំណាំមិនខុស។
	កំលោះចាស់យូរ	ចាស់ទុំគេប្ដូរ	ល្មមព្រមយកចុះ
	រកស៊ីមានបាន	សុខសាន្ដឥតឈ្លោះ	ចំរើនរូបរស់
		អាយុយឺនយូរ។
	កុំយកប្ដីប្អូន	ថោករាសីខ្លួន	រកស៊ីមិនធូរ
	គេហៅឯងធំ	សមហៅគេពូ	ច្រើនខ្ជិលមូទូ
		ម៉េះម៉ស់នឹងល្បែង។
	វាច្រើនមើលងាយ	ហៅស្ដីនិយាយ	ហៅហងហៅឯង
	ខ្លួនយើងជាស្រី	ស្រដីឥតក្រែង	យល់គេប្អូនឯង
		ឯងមើលងាយជេរ។
១៣៥-	ពាក្យចាស់លោកចង	ប្ដីទុកស្មើបង	ប្រពន្ធស្មើម៉ែ
	មើលងាយរាល់ថ្ងៃ	ចង្រៃរាល់ខែ	រកស៊ីធ្វើស្រែ
		ច្រើនខាតគ្រាប់ស្រូវ។
	គួរយកប្ដីបង	ពាក្យចាស់លោកចង	ទុកប្ដីស្មើឪ
	ខ្លួនឯងប្រមាថ	ប្រតិបត្ដិឲ្យត្រូវ	រាសីគង់នៅ
		ទេព្រិក្សរក្សា។
	ប្រពន្ធនិងប្ដី	ធំស្រេចនឹងស្រី	គត់គង់ភរិយា
	ឈ្លោះហើយច្រើនខ្សត់	ស្រីអត់លក្ខិណា	ប្ដីខ្ជិលអុស្សាហ៍
		ព្រោះរិកប្រពន្ធ។
	ជាតិស្រីមានលក្ខណ៍	ទេវតាពុំនាក់	កបកើតទ្រព្យធន
	ប្រទេចជេរវាយ	ចង្រៃទូរជន	ជួរជាតិលើសលន់
		លើសលុបលើប្រុស។
	ហៅកាឡកិណី	វាយកូនជេរស្ដី	មិនដឹងត្រូវខុស
	បើមានភ្ញៀវមក	រឹតរករឿងឈ្លោះ	អសោចសាយសុស
		រង្គោះធនធាន។
១៤០-	រកស្រីមារយាទខ្ពស់	ចេះខ្ពើមពាក្យឈ្លោះ	ចេះទ្រាំអត់ឃ្លាន
	ចេះស្លូតចេះកាច	ចេះខ្លាចចេះហ៊ាន	ចេះខ្មាសចេះអៀន
		កាចមានប្រាជ្ញា។
	កូនចៅស្រីប្រុស	ចំណាំទុកចុះ	ទុកជាតំរា
	គួរយកតំរាប់	គួរស្ដាប់ពុទ្ធដិកា	ព្រះអង្គទេសនា
		គាថាបួនបទ។
	រៀនត្រាប់អ្នកប្រាជ្ញ	បើចង់ឈ្នះកាច	យកស្លូតសង្កាត់
	ចង់ឈ្នះមនុស្សខឹង	ឲ្យប្រឹងខំអត់	វាជេរវាហត់
		វាស្បថលែងខឹង។
	ចង់ឈ្នះអសុរោះ	ស្ដីលេងឡេះឡោះ	កុំធ្វើជាដឹង
	យើងស្ដីត្រង់ណា	ឲ្យចំត្រង់ហ្នឹង	ឃើញរិកយើងរឹង
		ខ្លាចយើងខាងក្រោយ។
	ចង់ឈ្នះកំណាញ់	ក្រដេក្រដាញ់	សុំអ្វីមិនឲ្យ
	បើបានចំណី	ហុចវាញយៗ	តិចដោយច្រើនដោយ
		ក្នុងតែវាដឹង។
១៤៥-	នេះមន្ដព្រះពុទ្ធ	ប្រាជ្ញាឲ្យមុត	ឲ្យគិតថ្លែងថ្លឹង
	កុំកាចខុសខ្នាត	កើតខាតដ្បិតខឹង	កូនអើយខំប្រឹង
		កាន់ច្បាប់ទាំងបួន។
	កុំជួញរវល់	កុំតបតទល់	កើតទាស់គុំគួន
	កូនណាកាន់បាន	កូននោះសុខខ្លួន	ទោសទាស់លែងជួន
		លែងជួបមួយជាតិ។
	បើមនុស្សរែកទូល	មកនៅចំណូល	ញ៉េះញ៉ាស់ធ្វើញាតិ
	ឲ្យមើលលៃលក	កុំយកខ្លួនបៀត	វាទូលទៅទៀត
		អសារឥតការ។
	ចំណីចំណុក	បើឲ្យស៊ីចុក	ឲ្យដោយមេត្ដា
	កុំឲ្យជឿខ្ចី	ក្រែងខុសសន្យា	កើតទាស់កាលណា
		រើរែករត់បាត់។
	មនុស្សគ្មានកន្លែង	ខុសពីមារយាទឯង	មិនប្រុងប្រយ័ត្ន
	តាមទាន់តឹងទារ	វាខឹងក្ដៅក្ដាត់	គុំគួនដោយស្ងាត់
		បំភ្លាត់ឯងបាន។
១៥០-	ហេតុនេះគួរគិត	គួរកូនពិនិត្យ	ច្បាស់សុំរាប់អាន
	គួរឲ្យសុំឲ្យ	គួរខានឲ្យខាន	ត្បិតពាក្យបុរាណ
		មានពីរចំណែក។
	ចងទុកជាក្បួន	ចិត្ដល្អក្រខ្លួន	នេះពាក្យមួយប៉ែក
	មួយទៀតចិត្ដល្អ	មិនក្រយូរពេក	ឆ្នាំនេះឆ្នាំ(ស្អែក?)
		ក្នុងតែនឹងមាន។
	ចិត្ដល្អក្រខ្លួន	ចាំទុកជាក្បួន	ជាក្បាលនិទាន
	ឃើញអ្នកទុរគត	កំសត់អត់ឃ្លាន	មិនស្គាល់ពោះវៀន
		ហ៊ានឲ្យជឿខ្ចី។
	ទៅទារមិនឲ្យ	តឹងតឿនញយៗ	ខឹងប្ដឹងកើតក្ដី
	ខាតទាំងទ្រព្យចាស់	អស់ទាំងទ្រព្យថ្មី	ស្គមគោក្របី
		រវល់ក្ដីខាន់ថែ។
	ចិត្ដល្អមួយទៀត	មេត្រីជាញាតិ	សំដីខ្ចីស្រែ
	បានស្រូវស៊ីស្កប់	ត្រលប់កាច់កែ	រំលងឆ្នាំខែ
		ដកហូតមិនបាន។
១៥៥-	ឯងប្ដឹងវា ត	ក្ដីទាល់តែក្រ	អស់ឆ្នាំងអស់ចាន
	របស់ក៏ខាត	របរក៏ខាន	ដឹងអស់ប៉ុន្មាន
		ទំរាំចាញ់ឈ្នះ។
	ទ្រព្យធនអ្វីៗ	ចងការជឿខ្ចី	មើលមុខឲ្យច្បាស់
	កុំចោលច្បាប់ខ្មែរ	កុំភ្លេចច្បាប់ព្រះ	តាមតែប្រទះ
		ប្រទាញសងខាង។
	ចាំចិត្ដកណ្ដាល	បើនឹងឈឺឆ្អាល	សប្បុរសមើលយ៉ាង
	រៀនស្លូតរៀនប្រាជ្ញ	កាចកុំក្អេងក្អាង	ក្រែងគ្រោះសំណាង
		ខ្មោចខាងវាស្អប់។
	ល្អមិនក្រយូរ	ស្វែងរៀនរកគ្រូ	ស៊ូកុំស្ដាយទ្រព្យ
	គ្រូវាយកុំខឹង	ឲ្យប្រឹងខំផ្គាប់	ចេះមន្ដសាយសព្វ
		ត្រលប់ជាមាន។
	ធម្មតាអ្នកចេះ	អ្នកស្វែងចំណេះ	ចេះដ្បិតខំរៀន
	ឆ្លាក់គូរក្បូរក្បាច់	សាច់សិល្ប៍របៀន	អ្នកខ្សត់អត់ឃ្លាន
		ព្រោះចិត្ដអាក្រក់។
១៦០-	ខូចខិលល្ងង់ខ្លៅ	គ្រូជេរប្រដៅ	ខឹងលបសំលក់
	របេញរបុញ	ភូតភរកុហក	ស៊ូប្លន់លួចឆក់
		មិនខំធ្វើស្រែ។