ច្បាប់​ល្បើក​ថ្មី (២)

៤១-	រាជ្យបារាំងសេស	កូនកុំប្រហែស	កុំថ្នមរូបកាយ
	ដើរគិតដេកគិត	ជួញជិតជួញឆ្ងាយ	បើចង់សប្បាយ
		ស្រេចនៅមានទ្រព្យ។
	រាជ្យហ្លូងពីមុន	រកស៊ីរែកពុន	មានក្រតាមភ័ព្វ
	រាជ្យលោកឥឡូវ	ត្រូវខំឲ្យញាប់	តែខ្ជិលច្រើនជាប់
		ខ្នោះជើងខ្នោះដៃ។
	តាំងពីឆ្នាំច	ចាំជាដំណ	ទំនិញឡើងថ្លៃ
	ចងក្បិតឲ្យតឹង	ប្រឹងកុំសំចៃ	សញ្ជឹងយប់ថ្ងៃ
		កុំឲ្យក្រខ្សត់។
	បើចង់ស្រាលខ្លួន	រៀនសូត្រឲ្យមួន	ឲ្យមាំឲ្យស្ទាត់
	កុំចេះស្ទាក់ស្ទើ	ល្ងីល្ងើឥតបទ	បើចេះប្រាកដ
		ប្រាក់រត់តាមហៅ។
៤៥-	កុំថ្នមកំលាំង	កាប់ជីកចូកចាំង	កុំថារងាក្ដៅ
	រៀនអ្វីឲ្យឆ្អិន	កុំឲ្យខ្លោចឆៅ	កុំដេកតែខ្លៅ
		ក្រក្រៅសន្ដាប់។
	បើល្ងង់ឲ្យចេះ	រករៀនតំរិះ	រិះរកតំរាប់
	អិន្រ្ទីឆ្វេងស្ដាំ	កុំចាំគេប្រាប់	រៀនស្ដីរៀនស្ដាប់
		រៀនមើលឲ្យស្ដែង។
	កើតមកជាមនុស្ស	ទាំងស្រីទាំងប្រុស	មិនដែលចេះឯង
	បើក្រឲ្យមាន	វិញ្ញាណចេះក្រែង	គិតគ្រប់កន្លែង
		កុំដេកតែក្រ។
	កុំប្លន់កុំលួច	កុំខ្ជិលកុំខូច	កុហកឆូវឆ
	បោកប្រាសយកប្រាក់	ច្រវាក់ជាប់ក	កាន់មារយាទល្អ
		សុច្ចរិតត្រឹមត្រូវ។
	កូនអើយរកស៊ី	កកាយធរណី	ធ្វើស្រែយកស្រូវ
	កុំតាមអ្នកណា	បាតាមតែឪ	លើកភ្លឺជិតផ្លូវ
		កុំស្រាស់បន្លា។
៥០-	គេដើរយប់ថ្ងៃ	មុតជើងមុតដៃ	ដឹងចៀសទៅណា
	ចៀសចុះជាន់ស្រូវ	ហើយជេរផ្ដាសា	កូនម្ដាយអាណា
		ស្រាស់ដើរមិនរួច។
	កុំយកគល់ឈើ	ទៅដាក់ពីលើ	ទោះធំទោះតូច
	ជំពប់ជើងគេ	គេថាឯងខូច	ជេរដៀលដល់ពូជ
		ប្រដូចមេបា។
	លើកភ្លឺឲ្យធំ	បង្ហាប់ឲ្យមាំ	គាប់ភ្នែកទេវតា
	ស្មើបានសង់ស្ពាន	នឹងមិនផលា	កើតសាធុការ
		អាយុយឺនវែង។
	កូនអើយធរណី	បើតាមគម្ពីរ	ដែលលោកសំដែង
	កុំចង់បានធំ	ក្រមុំឆ្វេលឆ្វែង	កុំលើកដីឯង
		លបដាក់ស្រែគេ។
	អំពើអាក្រក់	មួយចំរៀកសក់	ធ្លាក់ទៅនិរយេ
	បច្ចុប្បន្នលោកិយ៍	កើតក្ដីវាយជេរ	មិនដែលសុខទេ
		ព្រោះដីមួយហត្ថ។
៥៥-	កុំជួញចង់ទាស់	ខូចខាតរបស់	អស់ទ្រព្យសម្បត្ដិ
	ចង់គង់ប្រយោជន៍	ឲ្យចេះប្រយ័ត្ន	ពាក្យឪមួយមាត់
		ឲ្យគិតមួយម៉ោង។
	សំអាតផ្ចិតផ្ចង់	លើកភ្លឺឲ្យត្រង់	កុំលើកឲ្យកោង
	អ្នកកុំប្រហែស	ក្រែងមានប្រហោង	លើកមើលទំនង
		ទំនាបទឹកហូរ។
	ចំនួនទឹកស្ទឹង	ទឹកព្រែកទឹកបឹង	ទឹកវាលទឹកអូរ
	អ្នកលើលិចស្រូវ	ត្រូវបើកបង្ហូរ	អ្នកក្រោមកុំថ្ងូរ
		បន្ធូរហួសទៅ។
	រាំងរឹងថ្ងៃយប់	កុំឲ្យបាក់ជ្រៅ	ឆាប់លើកឆាប់ទប់
	កត្ដឹកចេញខ្យល់	តំកល់ទឹកនៅ	បើចង់បានស្រូវ
		ស្រេចនៅត្រឹមថែ។
	កុំយកគ្រាប់ត្នោត	ទៅដាំទៅដោត	ពីលើភ្លឺស្រែ
	ចិត្ដគិតប្រមាណ	ចង់បានផ្កាផ្លែ	ដាំដុះដង្ហែ
		បង្ហិនខ្លួនឯង។
៦០-	ដល់ត្នោតឡើងគល់	ឡើងកើតនាំខ្វល់	ធាងលូតឡើងវែង
	ភ្ជួររាស់ជាប់នឹម	ក្របីជាប់ស្នែង	ទទើសទទែង
		ភ្ជួរឆ្វេងមិនត្រូវ។
	ដល់ត្នោតវាធំ	មានស្លឹកវាទុំ	វាជ្រុះក្នុងស្រូវ
	ស្រែឆ្ងាយពីផ្ទះ	ឃ្លាតណាស់ពីផ្លូវ	ទំរាំតែទៅ
		រលួយស្រូវអស់។
	កូនអើយកុំឆោត	បើចង់បានត្នោត	ដាំដោយកៀនកោះ
	ដីទួលចំការ	ឯណាចន្លោះ	ដាំជារបស់
		ជាយជួររបង។
	របៀបចំការ	ថែទាំរក្សា	យូរៗស្រាស់ម្ដង
	ស្រាស់ឲ្យត្រូវជួរ	មើលគួរសមផង	កុំបើកមុជឆ្លង
		ទៅស្រាស់ខាងក្រៅ។
	មិនគាប់ប្រសើរ	របងវាដើរ	អ្នកម្ខាងវាក្ដៅ
	កើតក្ដីកើតក្ដាំ	អស់ខោអស់អាវ	ខឹងអស់ញាតិផៅ
		ពីព្រោះចំការ។
៦៥-	មួយទៀតរបង	ជិតផ្លូវអ្នកផង	គេទៅណាៗ
	ធ្វើឲ្យទូលាយ	កុំរាយបន្លា	កាប់ឆ្កេះទាត់ឆ្ការ
		ឲ្យឆ្ងាយពីផ្លូវ។
	កុំធ្វើចង្អៀត	ក្រែងយប់អាធ្រាត្រ	ខ្លះមកខ្លះទៅ
	ចៀសគ្នាមិនរួច	បើកបរកាត់ស្រូវ	ជេរម្ដាយតាមផ្លូវ
		រហូតដល់ផ្ទះ។
	កូនអើយអ្នកចាំ	អ្នកកុំចងកម្ម	មានពៀរច្រើនណាស់
	ជាតិក្រោយខ្វក់ខ្វិន	កខ្វេះកខ្វាស	សូវចោលដីខ្លះ
		មិនខាតប៉ុន្មាន។
	កុំខ្លាចតែក្រ	ធ្វើរិកមិនល្អ	ច្រើនកើតរឱស្ថាន
	រអែករអោក	បាត់ញាតិសន្ដាន	ឥតគេរាប់អាន
		មានតែគេស្អប់។
	កាន់រិកឲ្យខ្ពស់	ឲ្យខ្ពើមពាក្យឈ្លោះ	ទើបបានជាគាប់
	យកឆោតដាក់ខ្លួន	ច្រើនមានគេរាប់	បើខ្លួនឥតទ្រព្យ
		កុំធ្លាប់ហ៊ានខ្ចី។
៧០-	គ្រប់ការសារពើ	ចង្អេរកញ្ជើ	កន្ដាំងតៅល្អី
	រនាស់រទេះ	គោសេះក្របី	បើបានជាខ្ចី
		ខ្ចីប្រាក់គេទិញ។
	យកមករកស៊ី	ខែមួយខែពីរ	សងប្រាក់គេវិញ
	របស់បានយើង	ជាជើងជួញចេញ	ឯទ្រព្យនោះមិញ
		ពេញជាទ្រព្យឯង។
	កុំខ្ចីគេប្រើ	តែមួយដំណើរ	មិនយូរអង្វែង
	ជួនជាបាក់បែក	ជជែកទាស់ទែង	សងគេមិនលែង
		ចាស់ផ្លាស់ជាថ្មី។
	កើតមកជាប្រុស	គិតឲ្យសព្វសុស	កុំឲ្យសល់អ្វី
	បួសរៀនធម៌អាថិ	សាស្រ្ដាបាលី	បរលោកលោកិយ
		កុំបីចន្លោះ។
	សឹកមករកស៊ី	កកាយធរណី	ធ្វើជាគ្រហស្ថ
	កុហកជឿបុល	បំណុលរុំកោះ	ច្រើនគេដាក់ខ្នោះ
		អស់ស្រែចំការ។
៧៥-	ធ្វើរាស្រ្ដរកស៊ី	ចិញ្ចឹមគោញី	ថែទាំព្យាបាល
	ក្រហេតុពីខ្ជិល	មានត្បិតអុស្សាហ៍	អ្នកមានប្រាជ្ញា
		មិនស្មើគំនិត។
	កំណើតសំណាង	សំណូមសូមសាង	កកើតពីគិត
	ពីកាលជាតិមុន	បុណ្យព្រេងអតិត	កើតរូបគំនិត
		ទើបកើតសំណាង។
	ឯមនុស្សសំណល់	ល្ងង់ល្ងើងឿងឆ្ងល់	ទាស់ទែងក្អេងក្អាង
	ដប់ឆ្នាំនេះហើយ	ប្រកាន់ម្យ៉ាងៗ	ខ្លះអួតសំណាង
		ខ្លះអាងគំនិត។
	កូនចៅប្រុសស្រី	រកប្រពន្ធប្ដី	ឲ្យរកស្រុកជិត
	បើរកស្រុកឆ្ងាយ	ឲ្យម្ដាយពិនិត្យ	ឲ្យត្រឹមត្រូវពិត
		ពូជពង្សាវតារ។
	កូនអើយអ្នកចាំ	កុំជឿខែឆ្នាំ	កុំជឿតំរា
	ពាក្យក្បួនទាំងឡាយ	កើតពីមនុស្សចារ	ពីដូនពីតា
		ចារតាមសំគាល់។
៨០-	អ្នកជឿតែពូជ	អំបូរធ្លាប់ខូច	វាខូចរាងរាល់
	ពូជមានវាមាន	ពូជទាល់វាទល់	កុសលអកុសល
		យើងមើលមិនជាក់។